Binnen de Europese Unie is de kritieke grondstoffen verordening gepubliceerd (EU – 2024/1252). Fosfaat en Fosfaatgesteente staan op de lijst als kritieke grondstof. Praktisch betekent dit dat lidstaten extra verplichtingen hebben om correct met deze materialen om te gaan. Een korte samenvatting hiervan word gegeven aan het einde van dit artikel. Het is nog de vraag hoe deze verordening vertaald gaat worden naar de Nederlandse context.
Binnen de Stuurgroep van het Nutrient Platform is besproken dat we navraag willen gaan doen bij de overheid om te weten te komen hoe ze hier tegenaan kijken. Daarnaast zijn wij ook erg benieuwd hoe deze verordening onder de leden leeft.
Hieronder volgt de samenvatting van in onze ogen relevantie artikelen uit de EU verordening 2024/1252 welke betrekking hebben op kritike grondstoffen, overgenomen en aangepast uit ESPP nieuwsbrief no. 87.
De volgende artikelen betreffen alle kritische grondstoffen, dus ook “fosfaatgesteente” en “fosfor” (P4):
- Artikel 5.2: “..de lidstaten leveren inspanningen om de technologische vooruitgang en hulpbronnenefficiëntie te stimuleren..”
- Artikel 9 “…Uiterlijk op 24 februari 2025 richten de lidstaten een of meer centrale contactpunten op of wijzen zij een of meer autoriteiten aan als centraal contactpunt.” …(Centrale contactpunten zijn) verantwoordelijk voor het faciliteren en coördineren van de vergunningsprocedure voor projecten inzake kritieke grondstoffen en voor het verstrekken van informatie…”
- Artikel 19: “Uiterlijk op 24 mei 2025 stelt elke lidstaat een nationaal programma op voor algemene exploratie, gericht op kritieke grondstoffen en mineralen die als dragers voor kritieke grondstoffen fungeren.” Deze gegevens worden gebuikt door de EC om eens in de 3 jaar een stress test uit te voeren van iedere kritische grondstof.
- Artikel 20: Monitoren van voorzieningsrisico’s mbt kritische grondstoffen. Kijkend naar: handelsstromen, vraag en aanbod, concentratie van aanbod, productie en productie capaciteit, prijsvolatiliteit, knelpunten voor productie, belemmeringen voor handel.
- Artikel 21: “Lidstaten brengen belangrijke marktdeelnemers in de gehele kritiekegrondstoffenwaardeketen in kaart”, monitoren deze partijen en delen de informatie met de EC voor de stresstest (art 20).
- Artikel 26.1: Elke lidstaat zorgt voor de vaststelling en uitvoering van nationale programma’s mbt: hulpbronnen efficiëntie; afvalpreventie; inzameling, sortering en verwerking van afval voor terugwinning (recycling); gebruik van secundaire grondstoffen; steunen van onderzoek en innovatie ten bate van het eerder genoemde; Opleiden beroepsbevolking.
- Programma’s kunnen worden geïntegreerd in nieuwe of bestaande afvalbeheerplannen en afvalpreventieprogramma’s die zijn vastgesteld op grond van de artikelen 28 en 29 van Richtlijn 2008/98/EG.
- Artikel 26.7: Uiterlijk op 24 mei 2025 stelt de Commissie de implementatie vast voor het nader bepalen van een lijst van producten, onderdelen en afvalstromen die van groot potentieel worden geacht voor de terugwinning van kritieke grondstoffen
- Artikel 30 en 31: details mbt: het erkennen van regelingen en certificaties van overheden, bedrijven en andere organisaties (art. 30); het bepalen van de milieuvoetafdruk van kritieke grondstoffen.