Op de rioolwaterzuivering van Amsterdam zuivert Waternet in opdracht van Waterschap Amstel Gooi en Vecht het rioolwater van de stad Amsterdam. Bij dit zuiveringsproces komt rioolslib vrij waaruit energie wordt opgewekt. Naast energie zal binnenkort ook het schaarse fosfaat uit het rioolslib teruggewonnen worden. Afgelopen maandag werden op de rioolwaterzuivering drie grote reactoren geplaatst waarmee binnenkort het fosfaat uit het rioolslib zal worden gehaald.
Fosfaatvoorraad raakt uitgeput
Het fosfaat uit het afvalwater wordt omgezet in struviet (een meststof). Dit struviet zorgt in de rioolwaterzuivering voor verstoppingen, slijtage van apparatuur, 
stilleggingen van de installatie en daarmee tot extra kosten. Door het struviet nu actief te gaan winnen snijdt het mes aan twee kanten: minder onderhoudskosten en het terugwinnen van fosfaat. Fosfaat is namelijk een kostbare meststof dat nu nog wordt gewonnen uit mijnen in onder andere Marokko en China. De verwachting is dat over 50 jaar deze natuurlijke bronnen uitgeput raken. Zonder fosfaat kan er geen enkel gewas groeien en daarom is het, gezien de groeiende wereldbevolking, erg belangrijk om bestaande bronnen te hergebruiken.
Hoe werkt het?
In opdacht van Waternet bouwt SH+E uit Barneveld de grootste installatie voor het winnen van fosfaat uit rioolslib in Nederland. De nieuwe fosfaatinstallatie verwijdert het fosfaat uit het rioolslib zodat het niet meer voor hinderlijke verstoppingen kan zorgen. Nadat rioolwater is gezuiverd blijft er uiteindelijk slib over. Van dat slib wordt eerst groen gas geproduceerd. Daarna vindt de struvietwinning plaats. Dat gebeurt in drie grote tanks. Eerst wordt het slib kort belucht en daarna wordt er magnesiumchloride (een onschadelijk zout) aan toegevoegd. Hierna ontstaat het struviet en doordat het struviet zwaarder is dan het slib, zakt het naar de bodem. Vanuit de bodem van de tanks wordt het struviet afgetapt, afgespoeld en is het klaar om ingezet te worden als meststof.
Wetgeving aangepast
Omdat het teruggewonnen fosfaat afkomstig is van een afvalwaterzuivering, wordt het binnen de Nederlandse wetgeving niet gezien als ‘meststof’ maar als ‘afvalstof’. Deze nieuwe mestwet treedt 1 januari 2014 in werking, waarin gerecyclede meststoffen – mits gehygieniseerd – toegestaan zijn in Nederland. De (internationale) markt rondom gerecycled fosfaat zal dan pas echt gaan groeien omdat het fosfaat dan verkocht mag worden.
Meer informatie
Reportage door BNR Radio met Jacqueline de Danschutter van Waternet